Chuồng trại là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công trong chăn nuôi chim bồ câu. Hiện nay có hai mô hình chăn nuôi chim phổ biến là thả rông và nuôi nhốt tùy theo mô hình nuôi. Tùy theo mô hình nuôi mà chúng ta sẽ xây dựng các loại chuồng trại tương ứng. Trong chuyên mục mô hình chuồng trại gia cầm hôm nay của luichis sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn cách cách làm lồng, chia ô nuôi chim bồ câu chi tiết nhất theo quy mô trang trại của riêng bạn.
Mục Lục
Các mô hình nuôi chim bồ câu
Nuôi bồ câu thả vườn
Nuôi bồ câu thả vườn là phương pháp phổ biến dành cho quy mô nông hộ. Theo đó, mỗi hộ thường chỉ nuôi khoảng vài chục con chủ yếu làm cảnh và bắt thịt đãi khách quý. Quy mô đàn được phát triển một cách tự nhiên, khi lên đến số lượng lớn thì tham gia cung ứng thịt chim cho thị trường.
Do chim có khả năng bay xa, quan sát tốt nên thường có khả năng tự đi tìm kiếm thức ăn ở các cánh đồng lúa, ngô… xung quanh, người nuôi chỉ cần bổ sung thêm một số lượng thức ăn tinh nhỏ.
Ưu điểm của mô hình là chi phí thấp, chăn nuôi đơn giản, tận dụng được nguồn thức ăn ngoài tự nhiên… Tuy nhiên nhược điểm là rất khó phát triển đàn với quy mô hàng nghìn con, khó khăn trong công tác quản lý sinh sản, phòng trừ dịch bệnh. Không những vậy, nhiều trang trại nuôi chim bồ câu quy mô lớn còn lo ngại rằng chim thả vườn sẽ là nguồn lây lan nhiều dịch bệnh nguy hiểm.
Nuôi chim bồ câu nhốt chuồng
Nuôi bồ câu nhốt chuồng là hướng đi mới, phù hợp với những khu vực có diện tích nhỏ hẹp hoặc quy mô trang trại rộng lớn, nuôi công nghiệp. Mô hình này đã được áp dụng rất nhiều ở Châu Âu và các nước phát triển. Ở nhiều tỉnh của Việt Nam có một số trang trại nuôi bồ câu Pháp nhốt chuồng thành công như Đồng Nai, Quảng Nam, Hồ Chí Minh, Nam Định, Hà Tĩnh…
Nuôi chim bồ câu nhốt chuồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, đàn chim phát triển đồng đều, dễ dàng kiểm soát số lượng, tốc độ tăng trưởng, công tác phòng trừ dịch bệnh… góp phần tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động. Tuy nhiên nhược điểm dễ nhận thấy khi so sánh với mô hình nuôi thả vườn là chất lượng thịt còn chưa thực sự đạt do chúng không được hoạt động nhiều.
Nhìn chung, nghề nuôi chim bồ câu ở nước ta vẫn đang có nhiều tiềm năng phát triển. Tùy vào điều kiện, diện tích, quy mô mà bà con lựa chọn phương thức nuôi đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Theo đó, mỗi phương thức chăn nuôi sẽ có một cách làm chuồng bồ câu riêng biệt.
Điều kiện nuôi
Hướng chuồng
Hướng nuôi chim bồ câu phù hợp nhất là hướng Đông Nam phù hợp với khí hậu nước ta. Vào mùa hè chuồng trại thoáng mát, hạn chế sử dụng hệ thống làm mát, đồng thời kích thích khả năng sinh sản của chim mái.
Ánh sáng, nhiệt độ
Chim bồ câu là một trong những loài nhạy cảm với ánh sáng. Khi đẻ trứng chúng cần ít ánh sáng. Nhưng khi ấp trứng phụ thuộc nhiều vào ánh sáng. Thời gian chiếu sáng tối thiểu trong ngày là 13 giờ nên chuồng trại cần thông thoáng, đủ ánh sáng.
Ở miền Bắc, vào mùa đông nên lắp đèn 40W để tăng thời gian chiếu sáng vào ban đêm. Cường độ chiếu sáng khoảng 4-5W/m2, thời gian chiếu sáng 3-4h/ngày.
Yên tĩnh
Chim bồ câu sẽ ra ngoài nếu môi trường quá ồn ào, quá bẩn, có nhiều kiến . Nhất là hình thức nuôi chim bồ câu thả vườn. Vì vậy, nhà ở cần cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát, yên tĩnh và không có tiếng ồn xung quanh.Trong thời gian chim đẻ và ấp, môi trường xung quanh phải cực kỳ yên tĩnh, giảm bớt tầm nhìn.
Cách làm chuồng
Vật liệu
Vật liệu làm chuồng nuôi bồ câu thả thường đơn giản. Tận dụng gỗ tự nhiên để đóng chuồng vừa tiết kiệm chi phí lại bền, đẹp. Thậm chí nhiều người còn sơn sửa và thiết kế cầu kỳ tạo thành một “chung cư cao cấp” cho đàn chim.
Kích thước ô chuồng
Cách làm chuồng nuôi bồ câu thả đơn giản nhất hiện nay là làm tủ chuồng chia thành nhiều tầng. Mỗi tầng lại chia thành các ô. Kích thước mỗi ô chuồng thường là 40 x 40 x 40cm hoặc 50 x 50 x 50cm. 3 mặt của ô chuồng đều đóng bằng gỗ chắc chắn. Mặt phía trước để chừa ra một ô tròn cho chim chui ra chui vào.
Kích thước chuồng
Dựa vào số lượng tính toán kích thước chuồng bồ câu phù hợp. Tủ chuồng được chia làm 4 ô thì chiều rộng của cả chuồng nuôi sẽ phải bằng 4 x 0,5 = 2m.
Chiều cao của tủ chuồng sẽ phải gấp 5 lần chiều cao của 1 ô chuồng. Nếu mỗi ô chuồng cao 0,4m thì tổng chiều cao phải là 5 x 0,4 = 2m. Ngoài ra, phần chân của tủ chuồng cần làm cao cách mặt đất 0,5m. Như vậy tổng chiều cao là 2,5m.
Chiều sâu của chuồng nuôi sẽ bằng với chiều sâu của mỗi ô chuồng. Nghĩa là bằng 0,4 hoặc 0,5m. Kích thước chuồng bồ câu thả có 4 ô xếp chồng lên nhau sẽ là 2m x 2,5m x 0,5m. Với kích thước như vậy, bà con có thể nuôi khoảng 20 cặp chim.
Giá đỡ chuồng
Giá đỡ chuồng dùng để đặt chuồng nuôi tránh tiếp xúc trực tiếp với mặt đất. Việc này sẽ giúp cho đàn chim tránh bị kiến hoặc mối tấn công. Làm ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng. Giá đỡ chuồng cao từ 0,7 – 1,5m có thể làm bằng gỗ hoặc bê tông cớt thép. Các vật liệu chắc chắn, khả năng chịu lực tốt nhất, độ bền cao.
Lót ổ đẻ
Đặc tính của chim bồ câu là chúng vẫn có thể đẻ trứng đều đều trong quá trình nuôi con. Do đó, người nuôi cần thiết kế đồng thời 2 ổ đẻ riêng biệt: một ổ đẻ và ấp trứng đặt ở bên trên. Còn ổ nuôi con non sẽ đặt ở phía bên dưới.Đường kính mỗi ổ đẻ thường từ 20 – 25cm, chiều cao 7 – 8cm.
Máng thức ăn, nước uống
Đối với hình thức nuôi thả vườn, máng ăn và máng uống có thể đặt ngay cạnh chuồng. Thiết kế gần nhau để cả đàn cùng ăn uống. Làm như vậy sẽ tiết kiệm được diện tích, và thuận tiện cho việc kiểm soát mức độ ăn uống của cả đàn. Tuy nhiên cần tránh vị trí chim thải phân.
Sân thả
Sân phơi nắng sẽ có diện tích tương đương với số lượng đàn. Mật độ trung bình từ 1m2 cho 2 – 3 cặp. Sân thả có thể bố trí thêm một bể cát vàng nhỏ cho chim tắm cát.
